Spis treści
Elektromobilność w Ameryce Północnej wchodzi w nowy etap rozwoju. Pierwsze masowo produkowane pojazdy elektryczne powoli zbliżają się do końca swojego żywotności, ale ich baterie wcale nie muszą trafić na śmietnik. Zamiast tego mogą rozpocząć drugie życie jako magazyny energii dla domów i przedsiębiorstw.
Redwood Materials dominuje rynek recyklingu
Amerykańska firma Redwood Materials, założona przez byłego dyrektora Tesli JD Straubela, przetwarza obecnie 90% wszystkich baterii litowo-jonowych w Ameryce Północnej. To imponujący wynik, który pokazuje skalę działalności tej stosunkowo młodej firmy. Rocznie trafia do niej 20 gigawatogodzin baterii, co odpowiada akumulatorom z około 250 tysięcy pojazdów elektrycznych.
Firma właśnie uruchomiła nowy dział – Redwood Energy, który będzie się koncentrować na przekształcaniu zużytych baterii z aut elektrycznych w modularne systemy magazynowania energii. Na początek działalność ma być skierowana głównie do sektora komercyjnego, w przeciwieństwie do domowych rozwiązań pokroju Tesla Powerwall.
Baterie zachowują ponad połowę pojemności
Kluczem do sukcesu tego modelu biznesowego jest fakt, że większość baterii z pojazdów elektrycznych po zakończeniu służby w aucie zachowuje ponad 50% swojej pierwotnej pojemności. To oznacza, że nadal mogą skutecznie magazynować energię, choć już nie spełniają wymagań przemysłu motoryzacyjnego dotyczących zasięgu i wydajności.
Brytyjska firma badawcza IDTechX wskazuje, że proces ponownego wykorzystania baterii może odbywać się na różnych poziomach – od całych pakietów, przez moduły, aż po pojedyncze ogniwa. Im głębszy demontaż, tym wyższe koszty przetwarzania, ale jednocześnie można wtedy wybrać najlepiej działające elementy i stworzyć z nich wydajny system magazynowania energii.
Centra danych napędzają popyt na magazyny energii
Timing wprowadzenia nowej usługi nie jest przypadkowy. Boom na sztuczną inteligencję i centra danych znacząco zwiększył zapotrzebowanie na energię, co dodatkowo obciąża już i tak przeciążone sieci elektroenergetyczne. Firmy jak OpenAI czy Google potrzebują ogromnych ilości prądu do zasilania swoich serwerów, a tradycyjne źródła energii często nie nadążają za rosnącym popytem.
Systemy magazynowania energii oparte na bateriach z pojazdów elektrycznych mogą zmniejszyć obciążenie sieci w godzinach szczytu i zapewnić backup w przypadku awarii. To rozwiązanie jest szczególnie atrakcyjne dla firm technologicznych, które muszą zapewnić ciągłość działania swoich usług.
Proces selekcji i testowania
Redwood Materials wypracowała szczegółowy proces oceny baterii trafiających do zakładu. Każdy pakiet przechodzi przez testy diagnostyczne, które określają, czy nadaje się do ponownego wykorzystania, czy powinien zostać poddany recyklingowi w celu odzyskania surowców.
Baterie zakwalifikowane do drugiego życia są przekształcane w systemy magazynowania energii niezależnie od tego, kto był pierwotnym producentem czy jaka technologia została zastosowana w ogniwach. To uniwersalne podejście pozwala na efektywne wykorzystanie różnorodnych typów baterii trafiających na rynek wtórny.
Zastosowania w różnych sektorach
Systemy magazynowania energii z baterii pojazdów elektrycznych znajdą zastosowanie w wielu obszarach. W sektorze mieszkaniowym mogą służyć jako niezależne źródła zasilania, szczególnie w połączeniu z panelami słonecznymi czy turbinami wiatrowymi.
Komercyjne zastosowania obejmują wsparcie dla centrów danych, ale także magazynowanie energii w obszarach wiejskich, gdzie infrastruktura ładowania pojazdów elektrycznych jest słabo rozwinięta. Paradoksalnie, stacjonarne systemy magazynowania mogą tam ułatwić korzystanie z aut elektrycznych – baterie mogą być ładowane energią ze słońca czy wiatru, a następnie przekazywać moc do pojazdów.
Rosnący rynek i prognozy
Liczby mówią same za siebie – w ubiegłym roku Amerykanie kupili rekordowe 1,3 miliona w pełni elektrycznych i hybrydowych aut typu plug-in, co oznacza wzrost o 7,3% rok do roku. To przekłada się na setki gigawatogodzin pojemności baterii, które w nadchodzących latach będą wymagały zagospodarowania.
Redwood Materials szacuje, że tylko w tym roku ponad 100 tysięcy używanych pojazdów elektrycznych zostanie wycofanych z amerykańskich dróg, a liczba ta będzie systematycznie rosnąć. To ogromny potencjał dla branży ponownego wykorzystania baterii.
Recykling wygrywa z ponownym wykorzystaniem
Mimo rosnącego zainteresowania drugim życiem baterii, branża recyklingu będzie rozwijać się znacznie szybciej niż sektor ponownego wykorzystania. IDTechX prognozuje, że globalny rynek recyklingu baterii osiągnie wartość 52 miliardów dolarów do 2045 roku, podczas gdy branża drugiego życia baterii ma dojść do 5,2 miliarda dolarów do 2035 roku.
Ta różnica wynika z faktu, że recykling pozwala na odzyskanie cennych surowców jak lit, kobalt czy nikiel, które są niezbędne do produkcji nowych baterii. Popyt na te materiały będzie stale rosnąć wraz z ekspansją elektromobilności.
Wyzwania i możliwości rozwoju
Sukces całego ekosystemu ponownego wykorzystania baterii będzie zależał od szybkości i efektywności procesów przetwarzania. Im więcej firm zaangażuje się w ten biznes, tym lepiej dla całej branży. Konieczne będzie także wypracowanie standardów jakości i bezpieczeństwa dla systemów magazynowania energii opartych na używanych bateriach.
Kluczowe znaczenie będzie miała również edukacja konsumentów i firm dotycząca korzyści płynących z wykorzystania systemów magazynowania energii. Wiele przedsiębiorstw nadal nie zdaje sobie sprawy z możliwości obniżenia kosztów energii i zwiększenia niezależności energetycznej.
Perspektywy dla Polski
Choć Redwood Materials działa obecnie głównie w Ameryce Północnej, podobne rozwiązania mogą wkrótce pojawić się w Europie, w tym w Polsce. Nasz kraj systematycznie zwiększa udział odnawialnych źródeł energii, a magazyny energii mogą pomóc w stabilizacji sieci przy zmiennej produkcji z farm wiatrowych i słonecznych.
Polski rynek pojazdów elektrycznych także dynamicznie się rozwija, choć nadal jesteśmy na początkowym etapie. To oznacza, że za kilka lat także u nas pojawi się pytanie o zagospodarowanie baterii z pierwszej generacji masowych aut elektrycznych.
Rozwój branży magazynowania energii opartej na bateriach z pojazdów elektrycznych to przykład ekonomii cyrkularnej w praktyce. Zamiast traktować zużyte baterie jako odpad, przemysł znajduje dla nich nowe zastosowanie, przedłużając ich żywotność i zmniejszając zapotrzebowanie na nowe surowce.
Co sądzicie o perspektywach drugiego życia baterii z aut elektrycznych? Czy widzicie potencjał dla takich rozwiązań w Polsce?
Dołącz do dyskusji