Spis treści
To jeden z najczęściej powtarzanych mitów w dyskusjach o samochodach elektrycznych. Argument, który słyszymy od osób, które na co dzień rzadko troszczą się o ekologię, ale nagle, zainspirowane przez internetowego influencera, stają się ekspertami. Twierdzą oni, że pojazdy elektryczne w rzeczywistości są gorsze dla środowiska, gdy weźmie się pod uwagę produkcję baterii i „brudny” prąd z elektrowni.
Ten argument nigdy nie był do końca prawdziwy, a z biegiem czasu staje się coraz bardziej absurdalny. Teraz mamy na to kolejny, twardy dowód. Najnowsze, niezwykle szczegółowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Michigan ostatecznie ucina te spekulacje. Odpowiedź jest jednoznaczna: samochody elektryczne wygrywają z spalinowymi w każdej kategorii i w każdym miejscu.
Co tak naprawdę policzono?
Naukowcy nie ograniczyli się do prostego porównania emisji z rury wydechowej. Zamiast tego przeprowadzili analizę całego cyklu życia pojazdów, znaną jako „od kołyski aż po grób”. Oznacza to, że wzięli pod uwagę emisje powstałe na każdym etapie: od wydobycia surowców, przez proces produkcji samochodu i baterii, aż po emisje związane z generowaniem energii elektrycznej i codzienną eksploatacją.
Analiza objęła różne typy pojazdów – sedany, SUV-y oraz pickupy – i uwzględniła ich przeciętny, realistyczny przebieg w całym okresie użytkowania. Dla sedanów przyjęto około 308 000 km, dla SUV-ów 340 000 km, a dla pickupów aż 393 000 km. Dzięki temu wyniki nie są teoretycznym gdybaniem, a odzwierciedleniem tego, jak samochody są faktycznie używane.
Wyniki są jednoznaczne
Jak można było się spodziewać po wcześniejszych, mniej szczegółowych analizach, badanie potwierdziło, że pojazdy w pełni elektryczne (BEV) są bezkonkurencyjne. Średnio, samochód elektryczny o zasięgu około 480 km generuje o 71-73% mniej emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia niż jego spalinowy odpowiednik. To gigantyczna różnica, która pokazuje skalę korzyści płynących z elektryfikacji transportu.
Co ważne, naukowcy z Michigan poszli o krok dalej. Stworzyli niezwykle szczegółową mapę, analizując dane z praktycznie każdego hrabstwa w kontynentalnej części Stanów Zjednoczonych. Okazało się, że przewaga elektryków występuje wszędzie, niezależnie od lokalnego miksu energetycznego.
Elektryczny pickup lepszy niż mała spalinówka?
Tutaj dochodzimy do jednego z najbardziej zaskakujących wniosków badania. Często słyszy się, że zamiast kupować dużego elektryka, lepiej wybrać mały, oszczędny samochód spalinowy. Badacze jednoznacznie obalają ten mit. Okazuje się, że największe bezwzględne korzyści dla środowiska przynosi elektryfikacja największych pojazdów.
W raporcie czytamy: „nasza analiza pokazuje, że elektryfikacja układu napędowego zapewnia znacznie większy potencjał redukcji emisji w cyklu życia niż samo tylko zmniejszanie rozmiaru pojazdu”. Mówiąc prościej: jeżdżenie potężnym, elektrycznym pickupem jest generalnie lepszym wyborem dla klimatu niż jazda małym, miejskim autem z silnikiem benzynowym. Chociaż mniejsze pojazdy są ogólnie czystsze, to właśnie wymiana największych „trucicieli” na wersje elektryczne daje najbardziej spektakularne rezultaty w walce z emisjami.
A co z „brudnym” prądem z węgla?
To ulubiony argument przeciwników elektromobilności, również w Polsce, gdzie miks energetyczny wciąż w dużej mierze opiera się na paliwach kopalnych. Badanie z Michigan bezlitośnie rozprawia się i z tym mitem. Stwierdzono, że pojazdy elektryczne są czystsze w każdym analizowanym regionie, nawet tam, gdzie sieć energetyczna jest uważana za „brudną”.
Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, elektrownie, nawet te na gaz czy węgiel, są znacznie bardziej wydajne w przetwarzaniu energii niż miliony małych, nieefektywnych silników spalinowych w naszych samochodach. Po drugie, kluczowa jest struktura emisji w całym cyklu życia. W przypadku auta elektrycznego, produkcja baterii odpowiada za 48-56% całkowitych emisji. Reszta to głównie ślad węglowy prądu, którym go ładujemy. Z kolei w samochodzie spalinowym produkcja to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Aż 92% jego całkowitych emisji powstaje podczas jazdy, czyli w procesie spalania benzyny lub oleju napędowego.
To pokazuje, że prawdziwym problemem nie jest produkcja, a codzienna, niekończąca się emisja z rury wydechowej, której w elektrykach po prostu nie ma.
Jaka przyszłość nas czeka?
Analiza z Michigan opisuje stan na dziś, ale przyszłość rysuje się jeszcze bardziej optymistycznie dla pojazdów elektrycznych. Miksy energetyczne na całym świecie, w tym w Polsce, stają się coraz czystsze. Z każdym nowym wiatrakiem i każdą nową farmą fotowoltaiczną, ten sam samochód elektryczny, kupiony dzisiaj, z roku na rok staje się coraz bardziej ekologiczny. Jego ślad węglowy maleje wraz z zazielenianiem się sieci.
Samochód spalinowy, przeciwnie, będzie emitował tyle samo szkodliwych substancji za pięć lat, co w dniu wyjazdu z salonu. Jego technologia jest zamknięta i nie może stać się czystsza w trakcie eksploatacji. Do tego dochodzi rozwój technologii recyklingu baterii, który w przyszłości jeszcze bardziej zmniejszy ślad węglowy związany z ich produkcją.
Najlepszy wybór? Używany elektryk
Biorąc pod uwagę powyższe fakty, autorzy raportu wskazują na bardzo logiczne rozwiązanie dla osób szukających ekologicznego i ekonomicznego transportu. Jeśli emisje produkcyjne są już „wliczone w koszty” w momencie powstania pojazdu, to najbardziej racjonalnym wyborem staje się zakup używanego auta elektrycznego.
Kupując taki pojazd, otrzymujemy środek transportu, którego emisje związane z produkcją zostały już poniesione, a dalsza eksploatacja generuje minimalne zanieczyszczenia. Dodatkowo zyskujemy samochód, który jest niezwykle tani w utrzymaniu i, jak pokazuje doświadczenie, często znacznie trwalszy niż jego spalinowy odpowiednik. To przepis na posiadanie prawdopodobnie najlepszego samochodu w swoim życiu.
Nauka po raz kolejny dostarcza twardych danych, które powinny zakończyć jałowe dyskusje oparte na mitach i dezinformacji. Wybór pojazdu elektrycznego jest lepszym rozwiązaniem dla klimatu – niezależnie od tego, czy mieszkasz w rejonie zasilanym energią z wody, czy z węgla.
A jakie jest Wasze zdanie? Czy te argumenty Was przekonują, czy może wciąż macie wątpliwości? Zapraszamy do dyskusji w komentarzach.
Dołącz do dyskusji