Spis treści
Ceny baterii litowo-jonowych spadły w 2024 roku o 20%. To największy roczny spadek od 2017 roku. Dla elektromobilności oznacza to jedno: tańsze baterie = tańsze samochody elektryczne. Ale jedno pytanie wisi w powietrzu – czyje baterie staniały najbardziej? Odpowiedź nie zaskakuje: chińskie.
Bateria to dziś pole bitwy o przyszłość transportu
Ceny akumulatorów to kluczowy czynnik wpływający na koszt samochodów elektrycznych. Bateria to najdroższy element EV. Kto opanuje technologię, produkcję i łańcuch dostaw, ten będzie rozdawał karty na rynku. Chiny wiedziały to od lat i dziś zbierają owoce.
W 2024 roku 80% światowej produkcji ogniw bateryjnych pochodziło z Chin. Dla porównania – reszta świata to: USA, UE, Korea i Japonia razem wzięte. Przewaga Chin nie wynika tylko z taniej siły roboczej, ale z efektywnej produkcji, ostrej konkurencji i zintegrowanych łańcuchów dostaw.
Chińskie firmy, szczególnie BYD i CATL, potrafią produkować baterie taniej, szybciej i z coraz lepszymi parametrami. Efekt? Cena baterii litowo-żelazowo-fosforanowych (LFP) w Chinach spadła aż o 30%, podczas gdy w USA i UE tylko o 10-15%.
Baterie LFP przejmują świat
Baterie LFP, kiedyś traktowane jako gorsze (niższa gęstość energii), dziś są gwiazdami rynku. Są tańsze, bezpieczniejsze i wystarczająco dobre dla większości zastosowań. Ich udział w światowym rynku baterii EV osiągnął prawie 50% w 2024 roku. W Chinach – nawet 80% pod koniec roku.
Europa dopiero się budzi. Udział baterii LFP w UE wzrósł o 90% rok do roku, ale to wciąż tylko 10% rynku. USA? Jeszcze słabiej – poniżej 10%, głównie z powodu ceł na chińskie komponenty.
Ciekawie wygląda sytuacja w Indiach, Brazylii i Azji Południowo-Wschodniej – tam ponad połowa baterii EV to LFP, a duża część pochodzi z Chin. W Indiach jednak dominuje produkcja krajowa, z Tata Motors na czele.
USA kontra UE – kto szybciej dogoni Chiny?
Stany Zjednoczone zyskały w 2024 roku dzięki ulgom podatkowym. Produkcja baterii wzrosła tam o prawie 50%, głównie dzięki inwestycjom firm z Korei Południowej. Dzięki temu USA przeskoczyły Unię Europejską pod względem mocy produkcyjnych.
Ale sytuacja może się szybko zmienić. Propozycja budżetu Donalda Trumpa zakłada likwidację ulg podatkowych dla EV i producentów baterii. Jeśli ustawa przejdzie, amerykański boom może się zatrzymać, a Chiny umocnią pozycję jeszcze bardziej.
Unia Europejska ma swoje problemy. Rok 2024 był trudny dla branży bateryjnej w Europie – bankructwo Northvolt, spadające marże i brak skali produkcji uderzyły w producentów. Najwięksi gracze – LG, Samsung i SKI – wciąż dominują w Polsce i na Węgrzech, ale tracą grunt na rzecz Chin.
Co z technologią? Czy Zachód ma jakąś przewagę?
Technologie bateryjne stale się rozwijają. Sodium-ion, litowo-siarkowe, solid-state – to przyszłość, nad którą pracują firmy na całym świecie. Ale żadne z tych rozwiązań nie jest jeszcze gotowe na masową produkcję.
W 2025 roku CATL zapowiedziało drugą generację baterii sodowych, a HiNa pokazała szybciej ładujące się ogniwa. Nissan rusza z fabryką baterii LFP w Japonii, a Stellantis z CATL budują zakład LFP w Hiszpanii. Europa próbuje nadgonić, ale Chiny wciąż są o krok (albo kilka) przed resztą świata.
Uwaga na ceny surowców
Skąd nagły spadek cen baterii? W dużej mierze to efekt nadpodaży litu, niklu i innych krytycznych minerałów. Ceny litu spadły w 2024 roku o prawie 20%, do poziomu z 2015 roku – mimo że zapotrzebowanie jest sześć razy większe.
To dobra wiadomość na dziś, ale zła na jutro. Niskie ceny mogą zniechęcić inwestorów do rozwijania nowych kopalni. Jeśli popyt nadal będzie rósł, grozi nam niedobór minerałów około 2030 roku. A to oznaczałoby ponowny wzrost cen baterii – i samochodów.
Recykling? Wciąż w powijakach. Brakuje zużytych baterii, a technologie nie są jeszcze dostatecznie skalowalne. Na efekty trzeba poczekać około dekady.
EV rosną, ale geografia się zmienia
W 2024 roku zapotrzebowanie na baterie EV przekroczyło 1 TWh – to ponad 25% wzrostu rok do roku. Napędzają to przede wszystkim samochody osobowe, ale też coraz więcej elektrycznych ciężarówek – szczególnie w Chinach i Europie.
Do 2030 roku popyt ma wzrosnąć trzykrotnie, do ponad 3 TWh. I choć Chiny pozostaną liderem, ich udział w globalnym zapotrzebowaniu spadnie z 60% do 50%. Zyskają Indie, Brazylia, Azja Południowo-Wschodnia, ale także Unia Europejska. USA stracą udziały – z 13% do mniej niż 10%.
Gra o dominację trwa. Co dalej?
Światowa produkcja ogniw bateryjnych wzrosła w 2024 o 30%, do ponad 3 TWh. 85% tej mocy pochodzi z Chin. I choć plany rozbudowy w USA i Europie wyglądają imponująco, to tempo i skala działań Chin są nieporównywalne.
Produkcja komponentów? Jeszcze większa dominacja Chin – 85% katod, 90% anod. Surowce? Lit z Australii, Chile i Chin, nikiel z Indonezji, ale wszystko trafia do przetwarzania… do Chin.
Jeśli Europa i USA chcą mieć cokolwiek do powiedzenia, muszą przyspieszyć, zainwestować, uprościć regulacje i zadbać o lokalne łańcuchy dostaw. Inaczej EV przyszłości będą tańsze – ale w całości „Made in China”.
A co z Polską?
Polska pozostaje ważnym ogniwem w europejskim łańcuchu dostaw – głównie dzięki obecności LG Energy Solution w Kobierzycach. Ale konkurencja rośnie. Czy inwestycje w LFP i lokalne przetwarzanie surowców pojawią się także u nas? To kluczowe pytanie dla przyszłości polskiego przemysłu bateryjnego.
Czy Europa przegra wyścig o baterie?
Czy Europa ma jeszcze szansę dogonić Chiny w wyścigu o dominację na rynku baterii EV? Czy Zachód powinien skupić się na własnych technologiach, czy próbować dogonić Azję przez kopie i partnerstwa? A może akceptujemy, że tanie baterie będą pochodzić z Chin, a reszta świata stanie się tylko odbiorcą?
Zachęcamy do dyskusji w komentarzach – jakie Waszym zdaniem powinny być priorytety dla Polski i Europy w tym strategicznym sektorze?
Dołącz do dyskusji