Spis treści
Wschodnie Chiny stały się właśnie areną głośnego kryzysu na rynku pojazdów elektrycznych. W ciągu kilku tygodni jedna z najważniejszych sieci dealerskich BYD w regionie, Shandong Qiancheng Holdings Co., Ltd., praktycznie przestała istnieć. Mimo że jeszcze rok temu szef BYD, Wang Chuanfu, odwiedzał siedzibę Qiancheng, dziś dziesiątki salonów tej grupy są zamknięte, a tysiące klientów zostało bez obsługi i jakiejkolwiek informacji.
Skala problemu szokuje
Do połowy maja 2025 roku ponad 20 salonów i autoryzowanych serwisów Qiancheng – noszących w nazwie charakterystyczny człon “Qian” – zostało zamkniętych lub zawiesiło działalność. Showroomy świecą pustkami, a wielu klientów, którzy wpłacili zaliczki na usługi serwisowe czy pakiety ubezpieczeniowe, nie ma kontaktu ani z dealerem, ani z centralą BYD.
Niektóre salony – jak słynny niegdyś Qiansheng w Jinan, chwalony jako “największy flagowy punkt BYD w Chinach” – teoretycznie jeszcze funkcjonują, ale zatrudniają obecnie tylko… dwie osoby. Pozostali pracownicy już dawno zrezygnowali lub zostali bez wypłat.
Tysiące oszukanych klientów i pracowników
Najmocniej uderzyło to w ponad tysiąc klientów, którzy wykupili z góry różnego rodzaju usługi: od “trzyletnich pakietów ubezpieczeniowych” przez serwis, przyciemnianie szyb, aż po gwarancje “dożywotniej obsługi”. W ostatnich miesiącach szczególnie popularna była usługa “trzyletniego wspólnego ubezpieczenia” – sprzedawana przy zakupie nowego BYD-a za kwoty rzędu 10-15 tys. juanów (około 5200 – 7800 zł). Wielu nabywców skusiło się na ofertę, bo dealer gwarantował zwrot kosztów drugiego i trzeciego roku polisy po opłaceniu składki za pierwszy rok. Dziś już wiadomo, że były to tylko puste obietnice – po kwietniu 2025 roku nikt nie odzyskał pieniędzy, a kontakt z firmą się urwał.
Sytuacja okazała się dramatyczna także dla pracowników. Coraz więcej byłych zatrudnionych przyznaje, że firma już od 2024 roku zaczęła zwlekać z wypłatami – niektórzy nie dostali pensji nawet przez pół roku.
Kto zawinił? Wojna na oświadczenia i wzajemne oskarżenia
W chwili kryzysu każda ze stron przerzuca winę na drugą. Qiancheng oficjalnie informuje, że ich kłopoty są wynikiem zmian w polityce BYD wobec sieci dealerskich. W oświadczeniu podkreślono, że nowe zasady współpracy “wywołały olbrzymią presję na zarządzanie płynnością finansową”. Firma wskazuje też, że rynek dealerów samochodowych jest w złej kondycji, a banki niechętnie udzielają kredytów.
BYD z kolei kategorycznie zaprzecza takim zarzutom. W swoim komunikacie dział PR producenta zapewnia, że “polityka wobec dealerów była w ostatnich latach niezmienna i stabilna”. Przedstawiciele BYD-u winą za upadek Qiancheng obarczają zarządzanie samą siecią dealerską – zbyt szybki wzrost, operacje na kredyt i brak kontroli nad finansami.
Trudno jednoznacznie rozstrzygnąć, która strona ma rację. Faktem jest, że Qiancheng w ciągu zaledwie kilku lat stał się kluczowym partnerem BYD w prowincji Shandong. W szczytowym momencie zatrudniał ponad 1200 osób i osiągał roczną sprzedaż rzędu 3 mld juanów (ponad 1.5 mld zł).
Klienci czują się opuszczeni
Największym przegranym tej sytuacji są jednak konsumenci. Wielu z nich kupowało samochody, polegając na zaufaniu do marki BYD i licząc, że autoryzowany dealer zapewni serwis oraz wsparcie przez lata. Dziś czują się porzuceni – szczególnie że żaden z przedstawicieli Qiancheng ani BYD nie potrafi im jasno powiedzieć, jak i kiedy odzyskają swoje pieniądze czy usługi.
W sieci powstały już dziesiątki grup wsparcia, gdzie klienci próbują organizować się, aby wspólnie dochodzić swoich praw. Największa z nich liczy już ponad 500 członków. Zdecydowana większość jej uczestników nie wierzy w deklaracje BYD o rzekomym “wsparciu dla klientów”, domagając się realnych rozwiązań i wypłat odszkodowań.
Czy BYD powinien zrobić więcej?
Sprawa Qiancheng wywołała szeroką dyskusję na temat odpowiedzialności producentów samochodów za działania autoryzowanych partnerów. Wielu klientów oczekuje, że BYD – jako twarz i marka całej sieci – przejmie na siebie choć część winy i zorganizuje pomoc dla poszkodowanych.
Prawnie sprawa jest bardziej złożona, bo Qiancheng to osobna firma, a BYD formalnie nie odpowiada za jej długi czy zobowiązania. Mimo to coraz częściej padają głosy, że BYD powinien lepiej nadzorować swoich dealerów i wprowadzić skuteczniejsze mechanizmy ochrony konsumenta. Wielu komentatorów zwraca uwagę, że w Chinach rynek elektromobilności przechodzi gwałtowne zmiany, a kolejne firmy – zarówno producenci, jak i dealerzy – mogą nie wytrzymać presji.
Co dalej z klientami i rynkiem BYD?
Sytuacja na rynku lokalnym nieco się stabilizuje, bo niektórzy konkurencyjni dealerzy zaczęli przejmować opuszczone salony Qiancheng i oferować pomoc klientom. Trudno jednak powiedzieć, czy wszyscy poszkodowani odzyskają swoje pieniądze lub wykupione usługi. BYD zapewnia, że “pracuje nad rozwiązaniem problemu”, ale konkretów na razie brak.
Możliwe są różne scenariusze. Jeśli BYD zdecyduje się na realne działania – np. przejęcie części kosztów lub programy rekompensat – może odbudować zaufanie klientów i rynku. Jeśli jednak ograniczy się do oświadczeń i przerzucania winy, kryzys może odbić się negatywnie na reputacji marki – nie tylko w Chinach, ale i na świecie.
Z perspektywy rynku elektromobilności widać, że upadek tak dużej sieci dealerskiej pokazuje słabości modelu sprzedaży samochodów elektrycznych przez zewnętrznych partnerów. To także ważna lekcja dla innych marek, które chcą się rozwijać na rynkach dynamicznie zmieniających się – kontrola jakości i stabilność finansowa partnerów powinny być priorytetem.
Co Wy o tym sądzicie?
Czy odpowiedzialność za sytuację powinna spoczywać wyłącznie na Qiancheng, czy także BYD ponosi moralną lub biznesową winę? Czy taka sytuacja mogłaby się wydarzyć również w Polsce, przy dynamicznym rozwoju elektromobilności? Zapraszamy do dyskusji w komentarzach – czekamy na Wasze opinie i doświadczenia!
Dołącz do dyskusji